Từ vượt qua những hang ổ của bọn buôn lậu đến mạo hiểm tính mạng đó là những câu chuyện về những người phụ nữ vượt qua Địa Trung Hải.
Trên con thuyền gỗ xanh mỏng manh lênh đênh trên biển, cách đất liền hàng ngàn km, Linda (21 tuổi) đến từ Daraa, Syria, không quan tâm mình sống hay chết.
Cô và 125 người tị nạn khác đã rời thành phố ven biển Sabratha trong đêm tối. Linda cho biết, mục tiêu duy nhất là đưa người mẹ ốm yếu của mình đến nơi an toàn – tránh xa cuộc chiến ở quê nhà, tránh xa đói khổ.
Sau đó, thuyền của họ được tàu cứu hộ của Đức chặn lại - Linda, mẹ cô và những người khác đã được cứu.
Năm 2023 có hơn 2.500 người di cư bỏ mạng trên biển
Khi được đưa lên tàu, Linda bật khóc. Mặc bộ đồ thể thao màu đen sọc trắng, cô đi ngoằn ngoèo giữa những người sống sót đang lạnh cóng chờ gặp bác sĩ.
Một số người trong số họ được bọc trong những chiếc chăn giữ nhiệt khẩn cấp bằng nhôm sáng bóng. Họ gần như lịm dần vì đói lạnh.
Nắm lấy một thành viên thuỷ thủ đoàn, cố kìm nước mắt, Linda thì thầm bằng tiếng Ả Rập: “Tôi có thể sạc điện thoại được không? Tôi cần gửi một tin nhắn” - Cô đưa ra một chiếc iPhone có màn hình bị nứt và có vết muối khô trên đó.
Khi được thông báo sẽ phải đợi vài giờ, nước mắt cô lại trào ra.
2 ngày sau, Linda được xếp vào khu vực dành cho nữ. Khu vực này có 2 phòng lớn trên boong chính, một phòng có 12 giường tầng và phòng còn lại là phòng chơi dành cho trẻ em với bức tranh tường vẽ cá bơi về phía mặt trăng và gấu bông.
Đây sẽ là ngôi nhà tạm thời mà Linda sẽ ở cùng với 8 người phụ nữ khác và 11 đứa trẻ được cứu khỏi thuyền.
Sáng hôm đó, những người sống sót được thông báo rằng con tàu đang hướng tới Ý để thả họ an toàn. Linda vui mừng trước tin này, bởi cô và mẹ đã đánh đổi tất cả.
Chỉ hơn một tháng trước, Linda và mẹ cô đã bán nhà ở Syria để bắt đầu hành trình đến Đức. Họ chạy trốn chiến tranh và nạn đói. Hiện họ nằm trong số 5 triệu người tị nạn Syria - theo Cao ủy Liên hiệp quốc về người tị nạn (UNCHR).
Sau khi trả khoảng 17.000 USD - số tiền bán nhà và tiết kiệm cả đời - cho chuyến vượt biển nguy hiểm, Linda cảm thấy bị lừa.
“Sau khi chúng đưa chúng tôi lên thuyền thì bỏ mặc. Chiếc thuyền ấy, chẳng đưa chúng tôi đi đâu cả".
Linda kể, trong ổ của bọn buôn người, hơn 100 phụ nữ và trẻ em, chen chúc trong những căn phòng nhỏ chờ xuất cảnh.
Trong tòa nhà màu xám và sân của nó được rào bằng bức tường gạch cao. Họ không thể rời đi, và một số phụ nữ đã ở đó đến một năm rưỡi.
Vào những buổi tối, Linda đã nghe những câu chuyện của những người phụ nữ về việc những kẻ buôn lậu đã bóc lột phụ nữ và trẻ em gái trong trại tạm trú như thế nào.
Họ dụ dỗ những người này ra ngoài bằng những lời đề nghị đối xử đặc biệt, hứa rằng họ sẽ được rời Libya trước những người khác và lôi họ vào cơn mê ma túy và rượu.
Một số đã bị bán đi; những người khác bị cưỡng hiếp.
Linda nói những kẻ canh gác nơi trú ẩn rất vô lương. Xoa mu bàn tay lên vết bầm tím đang mờ dần trên môi, Linda kể: “Tôi bị một trong những tên buôn lậu đánh. Hắn ta muốn tôi, nhưng tôi từ chối. Điều này chẳng là gì so với những gì diễn ra trong tuần đầu tiên. Nó còn thảm khốc hơn. Nhưng là phụ nữ, khi đã quyết định đi tôi phải mạnh mẽ. Tôi dữ dằn để không một ai có thể đụng đến tôi” - cô nói và siết chặt nắm tay.
Những cô con gái của Rania được ủ ấm
Ngồi cạnh Linda là Rania, người mẹ 23 tuổi, mỉm cười nhìn 3 con gái nhỏ của mình đang chơi đùa.
“Một chân của con bé út ngắn hơn chân kia. Nó đã phẫu thuật 2 lần ở Syria nhưng không có kết quả. Hy vọng rằng con bé sẽ được phẫu thuật ở Đức” - cô nói, nhét vài sợi tóc vào khăn trùm đầu.
Linda và Rania trở thành bạn bè tại nơi trú ẩn buôn lậu. Rania cho biết thời gian qua họ luôn ở một vòng luẩn quẩn đói khát, tủi nhục, chấy rận và rác rưởi.
“2-3 ngày chúng tôi sẽ nhận được chút đồ ăn nhỏ. Các cô gái của tôi luôn khóc vì đói. Chúng tôi không được phép rời khỏi bức tường của nơi trú ẩn, không được bước một bước ra ngoài" - cô kể.
Khi chồng của Rania bị giết cách đây 4 năm, cô thấy mình đơn độc với 2 cô con gái, đang mang thai đứa thứ 3. Không có việc làm, cô phải sống nhờ mẹ gửi 100 USD từ Đức. Nhưng cuối cùng, Rania quyết định ra đi, họ chẳng còn gì ở Syria.
“Mẹ tôi đã vay 4.500 USD để chúng tôi có thể bỏ trốn… ngay khi tôi đến Đức, tôi sẽ bắt đầu làm việc để trả lại từng đồng"- cô nói.
Đi bộ bằng chân trần, gương mặt nhợt nhạt, Rania kể, hành trình của mẹ con cô vô cùng khủng khiếp. Đôi khi quá lo lắng cho con đến mức cô muốn nhảy xuống biển tự tử. “Trên chiếc thuyền đó, tôi đã suy đi nghĩ lại: ‘Sao tôi lại làm điều này với các con gái mình? Tôi có điên không khi mạo hiểm mạng sống của chúng?' Tôi rời đi vì muốn an toàn, nhưng trên chiếc thuyền gỗ đó, tôi đã từng hối hận” - Rania nói.
“Chúng tôi không còn gì cả. Điều quan trọng nhất là các cô gái của tôi. Các con tôi muốn trở thành bác sĩ. Tôi muốn cho chúng ăn mặc và thấy chúng sống trong hòa bình. Tôi không bao giờ muốn phải xin tiền ai nữa”, cô nói.
Ngồi thành hàng cùng những người sống sót khác, Linda và mẹ cô rúc vào nhau. Không ai trong số những người phụ nữ này biết hành trình kế tiếp cuộc đời là gì. Linda cho biết, đồ đạc duy nhất cô còn lại là một chiếc ví nhỏ màu đen đựng hộ chiếu và điện thoại.
“Mọi thứ đã biến mất. Những ngày tháng, mọi phần còn lại của gia đình chúng tôi giờ chỉ còn là kỷ niệm" -cô nói.