Tại thời điểm Unikey mới được ra mắt, ông Phạm Kim Long đã nhận về nhiều ý kiến trái chiều khi cung cấp phần mềm này miễn phí.
Thành tích học tập và làm việc đáng ngưỡng mộ
Ông Phạm Kim Long được biết đến là "cha đẻ" của phần mềm tiếng Việt "quốc dân" Unikey. Ông sinh năm 1973, là một lập trình viên có tiếng trong lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam.
Nhìn lại hành trình học tập và làm việc của người đàn ông này, người ta không khỏi trầm trồ trước hàng loạt thành tích ấn tượng. Trước khi trở thành sinh viên của Đại học Bách Khoa, ông Phạm Kim Long từng là học sinh gương mẫu của lớp chuyên toán trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, một trong những ngôi trường nổi tiếng nhất nhì thủ đô.
Sau khi tốt nghiệp cấp 3, ông Phạm Kim Long tiếp tục đỗ thẳng vào ngành công nghệ thông tin tại Đại học Bách khoa Hà Nội. Tại ngôi trường "con nhà người ta" này, ông đã xuất sắc tốt nghiệp loại giỏi với đề tài "Quản lý hệ thống thông tin môi trường với các công cụ của Oracle" vào năm 1996
10 năm sau đó, ông Phạm Kim Long tiếp tục làm nghiên cứu sinh tại Đại học Kỹ thuật Praha, Cộng hòa Séc. Tại đây, ông tiếp tục cho ra mắt nhiều phần mềm, ứng dụng phục vụ cho quá trình làm việc của bản thân và bạn bè.
Gác lại hành trình học tập của mình, ông Phạm Kim Long trở về Việt Nam và đầu quân cho một số công ty công nghệ. Ông từng có 8 năm làm việc cho kỳ lân đầu tiên của Việt Nam VNG, phụ trách nhiều sản phẩm quan trọng như Laban Key - bộ gõ tiếng Việt phổ biến với người dùng smartphone tại Việt Nam và sau đó là Giám đốc Zalo AI.
Ngoài ra, "cha đẻ" của Unikey còn có thời gian làm việc cho IBM Việt Nam, FPT Telecom. Và gần đây nhất, vào năm 2022, ông đầu quân về Momo và giữ chức vị Giám đốc Nghiên cứu & Phát triển AI, phụ trách các nhóm nghiên cứu công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên và thị giác máy tính.
Từng nhận nhiều chỉ trích khi ra mắt Unikey
Nhìn lại hành trình phát triển "bộ gõ quốc dân" Unikey, nhiều người không khỏi trầm trồ và bất ngờ trước những đóng góp mà "cha đẻ" của nó mang lại.
Thực tế, ý tưởng cho ra mắt phần mềm tiếng Việt này nảy ra vô cùng ngẫu nhiên. Năm 1994, ông Phạm Kim Long cùng 3 người bạn trong lớp thách đố nhau xem ai tạo ra bộ gõ tiếng Việt nhỏ gọn nhất dành cho hệ điều hành DOS bằng ngôn ngữ lập trình Assembly. Kết quả là ông đã dành chiến thắng với sản phẩm là bộ gõ chỉ nặng 2KB. Đây có thể được coi như tiền thân của phần mềm Unikey sau này.

Trong thời gian học tập tại trường Đại học kỹ thuật Praha, Cộng hòa Séc, ông Phạm Kim Long tiếp tục dành nhiều thời gian và tâm huyết để viết bản gõ dành cho hệ điều hành Windows với tên gọi LittleVnKey. Tuy nhiên, bộ gõ này chỉ để dùng cá nhân và dành tặng một số bạn bè sử dụng, vẫn chưa hỗ trợ mã quốc tế Unicode.
Đến năm 2000, khi Windows bắt đầu hỗ trợ bộ giải mã ngôn ngữ Unicode tiếng Việt cho Windows, ý tưởng về một bộ gõ miễn phí hỗ trợ Unicode đã được nảy ra trong đầu cậu nghiên cứu sinh trẻ. Và chỉ sau 3 ngày 2 đêm thiết kế và mã hóa, ông Phạm Kim Long đã cho ra mắt chương trình hỗ trợ Unicode đầu tiên mang tên Unikey.
Ra mắt không lâu, Unikey đã nhanh chóng được nhiều người dùng tại Việt Nam ưa chuộng nhờ thiết kế đơn giản, tiện dùng và đặc biệt là không mất phí. Tuy nhiên, ông Phạm Kim Long khi đó cũng nhận về không ít "gạch đá" từ những người đang kinh doanh thương mại hoá các phần mềm.
Bất chấp các phản ứng trái chiều, ông Phạm Kim Long vẫn tiếp tục theo đuổi đam mê mang lại tiện ích cho người dùng Việt.

Chia sẻ về việc cho ra mắt phần mềm Unikey miễn phí, ông Phạm Kim Long từng nói: "Việc Unikey trở thành phần mềm miễn phí là rất tự nhiên, vì nó ra đời từ chính nhu cầu của người dùng cần một chương trình bàn phím miễn phí. Hơn nữa, khi làm được gì hay thì lẽ rất tự nhiên là muốn chia sẻ với người khác. Mình không có ý đối lập với những người viết chương trình thương mại, họ làm ra chương trình để kiếm sống bằng lao động của họ là điều hoàn toàn chính đáng. Mình cũng sống bằng viết phần mềm nhưng Unikey thì không phải phần mềm kiếm sống. Unikey là một thú giải trí của mình, như vậy viết Unikey cũng chính là phục vụ cho mình vậy. Mình sẽ luôn duy trì Unikey là phần mềm miễn phí. Mà hơn nữa Unikey là open source (mã nguồn mở), ai cũng có thể lấy nó về phát triển thêm".
Năm 2006, Apple đã liên hệ với Phạm Kim Long để được quyền tích hợp lõi Unikey lên tất cả sản phẩm của mình. Từ đó đến nay, tất cả các thiết bị iPhone, iPad, Mac hay Macbook đều đang sử dụng Unikey cho bộ gõ tiếng Việt có sẵn.
Đến nay, Unikey đã có tuổi đời hơn 31 năm. Trải qua nhiều thập kỷ, nó vẫn đang giữ vững vị thế là phần mềm được mặc định trong máy tính của nhiều người Việt.
Tổng hợp
Theo Đời sống & Pháp luật