Sau khi về nước và tham gia Ban lâm thời Cấp ủy Trung ương, đồng chí Trần Phú khẩn trương chuẩn bị Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Câu hỏi: Ai là Tổng bí thư đầu tiên của Đảng cộng sản Đông Dương?
A. Nguyễn Ái Quốc
B. Trịnh Đình Cửu
C. Trần Phú
D. Hồ Tùng Mậu
Đáp án đúng C. Trần Phú
Tổng bí thư đầu tiên của Đảng cộng sản Đông Dương (ĐCSĐD) là Trần Phú, Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương lâm thời của Đảng (tháng 10/1930) bầu Ban Chấp hành Trung ương chính thức và cử Trần Phú làm Tổng Bí thư.
Giải thích: Sau khi trở về nước và tham gia Ban lâm thời Cấp ủy Trung ương, đồng chí Trần Phú đã nhanh chóng chuẩn bị cho Hội nghị lần đầu tiên của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Tháng 10 năm 1930, Hội nghị được tổ chức tại Hồng Kông và đồng chí Trần Phú đã đảm nhiệm vai trò điều hành Hội nghị.
Hội nghị thảo luận và thông qua bản Luận cương chính trị của Đảng do đồng chí Trần Phú chủ trì khởi thảo; thông qua nghị quyết về tình hình hiện tại ở Đông Dương và nhiệm vụ cần kíp của Đảng.
Nghị quyết ghi rõ những quyết định quan trọng của Hội nghị. Hội nghị phân tích tình hình trước mắt ở Đông Dương, do khủng hoảng kinh tế và đế quốc Pháp tăng cường bóc lột nên đời sống của nhân dân lao động ngày càng khổ cực và cũng vì bị bóc lột nên công nông vùng dậy đấu tranh, phong trào công nông rầm rộ từ đầu năm 1930.
Đối phó với phong trào của quần chúng công nông, đế quốc Pháp ra sức khủng bố trắng. Đảng Cộng sản đi sâu vào quần chúng và lãnh đạo họ đấu tranh. Tuy vậy, trong quá trình đó sự lãnh đạo của Đảng còn bộc lộ nhiều thiếu sót.
Hội nghị kiểm điểm những thiếu sót của Đảng: Trong công tác có những chi bộ không liên lạc mật thiết với quần chúng, chưa thật tin vào sức mạnh quần chúng, làm những điều trái với chủ trương và phương pháp cách mạng của Đảng như ám sát cá nhân, bạo động non…
Hội nghị phân tích, phê phán khuynh hướng lệch lạc cho rằng củng cố tổ chức rồi mới đấu tranh, chờ hết khủng bố rồi mới hoạt động; đồng thời Hội nghị chỉ rõ, phải thông qua đấu tranh hàng ngày của quần chúng mới phát triển được cơ sở, rèn luyện và thanh lọc được đội ngũ, chấn chỉnh được tổ chức.
Hội nghị bầu Ban Chấp hành Trung ương chính thức gồm bảy đồng chí: Trần Phú, Ngô Đức Trì, Nguyễn Trọng Nhã, Lê Mao, Trần Văn Lan, Nguyễn Phong Sắc, A Lầu (Lưu Lập Đạo), đồng chí Trần Phú làm Tổng Bí thư của Đảng.
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 10-1930 có ý nghĩa quan trọng trong việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức, trực tiếp là đối với cao trào cách mạng 1930-1931.
